Controlearts inschakelen bij ziekmelding: wanneer en hoe als werkgever?

Gepubliceerd op
31/5/2025
Controlearts inschakelen bij ziekmelding: wanneer en hoe als werkgever?
In 20 minuten leggen we alles uit.

Wij zijn enthousiast om u te laten zien hoe Shyfter u zal helpen kostbare tijd te besparen bij het beheren van uw roosters.

Vraag een gratis demo
Probeer Shyfter de komende 14 dagen.

Krijg uw volledig werkende versie van Shyfter en begin met plannen of tijdregistratie in de komende 5 minuten.

Probeer nu gratis

Als werkgever in België krijgt u geregeld ziektebriefjes van uw werknemers. Maar wat als u twijfelt aan de echtheid van de ziekmelding? Wanneer mag u een controlearts inschakelen om een medische controle uit te voeren? Deze gids helpt u de juiste keuzes te maken terwijl u de rechten van uw werknemers respecteert.

Wat doet een controlearts precies?

Een controlearts is een onafhankelijke arts die door de werkgever wordt ingeschakeld om de arbeidsongeschiktheid van een zieke werknemer te beoordelen. Deze arts moet over een geldig RIZIV-nummer beschikken en mag niet de behandelende arts van de werknemer zijn.

De controlearts beoordeelt of de werknemer daadwerkelijk arbeidsgeschikt of arbeidsongeschikt is volgens zijn medische toestand. Het oordeel van de controlearts kan verschillen van dat van de behandelende arts, wat soms tot complexe situaties leidt.

Belangrijk is dat de controlearts geen behandeling mag voorschrijven. Zijn rol beperkt zich tot het beoordelen van de arbeidsgeschiktheid en het rapporteren van zijn bevindingen aan de werkgever.

In welke gevallen mag u een medische controle laten uitvoeren?

U kunt als werkgever pas een controlearts sturen nadat de werknemer een ziektebriefje heeft ingediend. De inschakeling van een controlearts is enkel toegestaan wanneer er sprake is van gegronde twijfel over de ziekmelding.

Gegronde redenen voor twijfel kunnen zijn:

  • De werknemer was kort voor de ziekmelding ontevreden over werkomstandigheden
  • Het ziekteverlof valt samen met vakantieperiodes of evenementen
  • Er zijn tegenstrijdigheden in de verklaring van de werknemer
  • De werknemer werd gezien terwijl hij activiteiten uitvoerde die niet stroken met zijn ziekte

Let op: u mag nooit preventief een controlearts sturen zonder concrete aanleiding. Ook mag u niet systematisch elke ziekmelding laten controleren.

Verplichtingen rond het ziektebriefje

Werknemers hebben specifieke plichten bij ziekmelding. Ze moeten hun werkgever binnen de voorgeschreven termijn op de hoogte brengen van hun afwezigheid. Deze termijn staat meestal vermeld in het arbeidsreglement of de cao.

Het ziektebriefje moet duidelijk de duur van de arbeidsongeschiktheid vermelden. De werknemer is verplicht dit document tijdig af te geven, anders riskeert hij sancties of zelfs weigering van het gewaarborgd loon.

Belangrijke details die op het ziektebriefje moeten staan zijn de datum van het consult, de geschatte duur van de arbeidsongeschiktheid en de handtekening van de behandelende arts. Zonder deze elementen is het document ongeldig.

Hoe verloopt de controle door een controlearts?

De medische controle moet volgens strikte procedures verlopen. De controlearts moet de werknemer bezoeken op het adres dat opgegeven werd bij de ziekmelding. Dit hoeft niet noodzakelijk het woonadres te zijn.

Tijdens het bezoek mag de controlearts vragen stellen over de medische toestand en de arbeidsgeschiktheid. De werknemer is verplicht mee te werken aan deze controle en eerlijk te antwoorden op de gestelde vragen.

De arts stelt een rapport op met zijn bevindingen. Dit rapport bevat geen gedetailleerde medische informatie, maar enkel de conclusie over de arbeidsgeschiktheid. Het respecteert zo de privacy van de werknemer.

Het controlebezoek moet plaatsvinden tijdens redelijke uren, meestal tussen 9u en 18u. De werknemer moet thuis aanwezig zijn tenzij hij toestemming heeft om zich te verplaatsen voor medische redenen.

Rechten van werknemers tijdens controlebezoeken

Werknemers behouden belangrijke rechten tijdens een medische controle. Ze mogen weigeren bepaalde onderzoeken die niet relevant zijn voor de beoordeling van hun arbeidsgeschiktheid.

De controlearts mag enkel vragen stellen die betrekking hebben op de arbeidsgeschiktheid. Persoonlijke medische informatie die niet relevant is, valt onder het medisch beroepsgeheim.

Werknemers hebben het recht om een kopie te vragen van het controlerapport. Ze kunnen ook een tweede medisch advies inwinnen als ze het niet eens zijn met de conclusies van de controlearts.

Bij geschillen kunnen werknemers zich wenden tot de arbeidsrechtbank. Dit is vooral relevant wanneer de werkgever sancties wil opleggen gebaseerd op het oordeel van de controlearts.

Wat bij tegenstrijdige medische adviezen?

Soms komt het voor dat de controlearts een andere conclusie trekt dan de behandelende arts. In zulke gevallen moet de werkgever voorzichtig omgaan met deze verschillen in opinie.

Het advies van de controlearts is bindend voor de werkgever wat betreft het al dan niet uitbetalen van gewaarborgd loon. Maar dit betekent niet automatisch dat de werkgever sancties kan opleggen.

Bij grote verschillen in medische adviezen kan een derde arts worden ingeschakeld. Deze neutrale partij kan helpen om tot een definitieve conclusie te komen over de arbeidsgeschiktheid.

Werkgevers moeten altijd rekening houden met de mogelijkheid dat beide artsen gelijk hebben binnen hun specifieke rol. De behandelende arts focust op genezing, de controlearts op arbeidsgeschiktheid.

Sancties bij onterechte ziekmelding

Werkgevers kunnen sancties opleggen wanneer fraude wordt vastgesteld, maar dit moet gebeuren met de nodige voorzichtigheid. Ontslag om dringende reden is mogelijk, maar enkel bij ernstige gevallen van bedrog.

Veelvoorkomende sancties zijn tijdelijke schorsing van het gewaarborgd loon of disciplinaire maatregelen. Deze moeten proportioneel zijn en in overeenstemming met het arbeidsreglement.

Het is cruciaal dat werkgevers voldoende bewijs verzamelen voordat ze sancties opleggen. Het oordeel van één controlearts is niet altijd voldoende om zware disciplinaire maatregelen te rechtvaardigen.

Bij twijfel over de rechtmatigheid van sancties is het raadzaam juridisch advies in te winnen. Verkeerde beslissingen kunnen leiden tot procedures bij de arbeidsrechtbank.

Bijzondere situaties en ziekteverzuim

Ziekte tijdens vakantieperiodes vraagt extra aandacht van werkgevers. Het timing van ziekmeldingen rond feestdagen of geplande verloven kan gegronde redenen voor twijfel opleveren.

De controlearts speelt hier een belangrijke rol in het objectief beoordelen van de medische situatie. Werknemers kunnen echt ziek worden tijdens vakantie, maar het kan ook een poging zijn om extra vrije dagen te krijgen.

Bij ziekte in het buitenland gelden specifieke regels voor controles. De werkgever kan minder gemakkelijk een controlearts sturen, wat de bewaking van ziekteverzuim bemoeilijkt.

Werkgevers moeten ook rekening houden met psychische aandoeningen, die steeds vaker voorkomen. Deze zijn moeilijker objectief vast te stellen dan fysieke klachten.

Conclusie

Het inschakelen van een controlearts bij twijfel over een ziekmelding is een legitiem recht van werkgevers in België, maar moet gebeuren binnen de wettelijke kaders. Gegronde twijfel is noodzakelijk, en de procedure moet correct worden gevolgd om de rechten van beide partijen te respecteren.

Een evenwichtige benadering is essentieel: bescherm uw bedrijf tegen misbruik van ziekteverzuim, maar respecteer tegelijkertijd de rechten en de privacy van uw werknemers. Bij complexe situaties is het verstandig om juridisch advies in te winnen om conflicten te voorkomen.

De samenwerking tussen werkgever, werknemer en controlearts draagt bij tot een eerlijke behandeling van ziekmeldingen en helpt bij het voorkomen van langdurig ziekteverzuim door adequate begeleiding.

Klaar om je planningsproces te revolutioneren?

Shyfter is meer dan alleen een plannings­tool – het is een complete oplossing voor personeelsbeheer, ontworpen om tijd te besparen, stress te verminderen en zowel werkgevers als werknemers tevreden te houden.