Het ondertekenen van een arbeidsovereenkomst die aan de wettelijke normen voldoet, is essentieel voor het starten van een nieuwe professionele samenwerking. Naast het vaststellen van een overeenkomst en praktische maatregelen—zoals het gebruik van digitale tools voor ondertekening—zijn er 4 voorwaarden waaraan moet worden voldaan om de geldigheid van een contract te waarborgen en juridische problemen te voorkomen.
Voor het sluiten van een contract moeten zowel de werkgever als de toekomstige werknemer hun vrije en geïnformeerde instemming geven. Dit betekent dat elke partij vrijwillig moet instemmen met de voorwaarden zonder dwang of misleiding.
Er zijn verschillende gebreken in instemming:
Om geldige instemming te verkrijgen, is het belangrijk om details te bespreken en te documenteren zoals:
Beide partijen moeten de juridische bekwaamheid hebben om een contract aan te gaan. De werkgever kan een natuurlijke of rechtspersoon zijn, terwijl de werknemer een individu moet zijn dat in staat is om te contracteren.
Minderjarigen (jonger dan 18) kunnen over het algemeen geen contract ondertekenen tenzij ze wettelijk zijn geëmancipeerd. In Frankrijk is arbeid toegestaan vanaf 16 jaar, maar is toestemming van een wettelijke voogd vereist, en veel risicovolle beroepen blijven verboden voor minderjarigen.
Het contract moet een bepaald object hebben. Voor de werkgever is dit de vergoeding van de werknemer; voor de werknemer is het de uitvoering van het overeengekomen werk. Het object moet worden bepaald op het moment van contracteren of bepaalbaar zijn via duidelijke, objectieve criteria die in het contract zijn vastgelegd.
De reden voor het aangaan van het contract moet geoorloofd zijn en voldoen aan de wettelijke normen. Het verwachte werk en de overeengekomen vergoeding mogen niet in strijd zijn met de openbare orde, goede zeden of dwingende wettelijke bepalingen.
Sinds 2016 zijn de 3e en 4e voorwaarden samengevoegd tot één vereiste—“geoorloofde en zekere inhoud”—zoals vermeld in artikel 1128 van het Burgerlijk Wetboek. Dit verandert niets aan de inhoud van de voorwaarden, die essentieel blijven.
Een arbeidsovereenkomst is alleen geldig als aan alle vier de voorwaarden is voldaan. Als een voorwaarde ontbreekt, wordt het contract als nietig beschouwd. In dergelijke gevallen kan het contract geheel of gedeeltelijk worden vernietigd, waarbij elke partij moet teruggeven wat is ontvangen, waardoor de precontractuele staat wordt hersteld.
Als het contract nietig wordt verklaard, eindigt de arbeidsrelatie onmiddellijk, waarbij de werkgever aansprakelijk is voor verschuldigd loon en voordelen. Arbeidsrechtbanken kunnen ook schadevergoeding toekennen, en de werkgever moet alle werkgerelateerde documenten (werkcertificaat, eindafrekening, loonstroken) voor de gewerkte periode verstrekken.
