Wat is een arbeidsovereenkomst?

Gepubliceerd op
24/11/2023
Wat is een arbeidsovereenkomst?

Een arbeidsovereenkomst is een juridische overeenkomst tussen een werknemer en een werkgever. Het stelt de arbeidsvoorwaarden vast, schetst de uit te voeren taken en geeft details over de vergoeding. Het contract kan persoonlijk of op afstand worden ondertekend via elektronische handtekeningsoftware, afhankelijk van het type contract (bepaalde tijd, onbepaalde tijd, enz.).

Wat is een arbeidsovereenkomst?

Definitie en doel

Een arbeidsovereenkomst formaliseert de relatie tussen een werknemer en een werkgever. Het specificeert essentiële informatie zoals:

  • De taken die de werknemer moet uitvoeren.
  • De arbeidsomstandigheden (werkuren, werkplek, enz.).
  • Het salarisbedrag en de betalingsmethoden.
  • De rechten en verantwoordelijkheden van beide partijen.

Dit document is fundamenteel omdat het officieel de autoriteit van de werkgever over de werknemer vaststelt—een sleutelprincipe in de arbeidsrelatie. Bovendien moet het voldoen aan de huidige wetgeving en de rechten van werknemers respecteren, zodat geen enkele clausule in strijd is met de openbare orde (wat het nietig zou maken).

Voorwaarden voor geldigheid

Om juridisch geldig te zijn, moet een arbeidsovereenkomst aan vier essentiële criteria voldoen:

1. Bekwaamheid om te tekenen

Alleen personen die wettelijk bekwaam zijn, kunnen een contract ondertekenen. Bijvoorbeeld, een niet-geëmancipeerde minderjarige kan niet tekenen zonder toestemming van een ouder of voogd. Er zijn uitzonderingen voor minderjarigen ouder dan 14 tijdens schoolvakanties of voor leerlingen vanaf 15 jaar.

2. Vrije en geïnformeerde toestemming

Beide partijen moeten vrijwillig instemmen met het contract, zonder dwang of ongepaste druk. Als het onder dwang of fraude is ondertekend, wordt het contract ongeldig.

3. Een duidelijk gedefinieerd object

Het contract moet de uit te voeren taken, werkuren, vergoeding en de verantwoordelijkheden van elke partij nauwkeurig beschrijven. Deze duidelijkheid voorkomt elke ambiguïteit in de arbeidsrelatie.

4. Wettige inhoud

Alle voorwaarden van het contract moeten voldoen aan de huidige wetgeving. Elke clausule die illegaal is of in strijd is met de openbare orde zal het contract ongeldig maken—bijvoorbeeld het opleggen van buitensporig lange werkuren of discriminerende praktijken.

Wie kan een arbeidsovereenkomst ondertekenen?

Het contract kan worden ondertekend door:

  • Een volwassen werknemer of een geëmancipeerde minderjarige (met bepaalde beperkingen).
  • De werkgever of hun wettelijke vertegenwoordiger (zoals een manager of HR-directeur).

Niet-geëmancipeerde minderjarigen onder de 16 jaar kunnen niet tekenen, behalve in specifieke situaties (bijvoorbeeld tijdens schoolvakanties of binnen een leercontract), in welk geval ouderlijke toestemming vereist is.

Essentiële inhoud van een arbeidsovereenkomst

Om geldig te zijn, moet het contract essentiële informatie bevatten zoals:

  • Details over de werknemer en de werkgever.
  • Het type contract (bepaalde tijd, onbepaalde tijd, enz.).
  • De functietitel en de verantwoordelijkheden die bij de functie horen.
  • De werkuren (voltijd, deeltijd, of flexibel).
  • Het salarisbedrag en de frequentie van betaling.
  • De toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst.
  • De voorwaarden waaronder het contract kan worden beëindigd.

Voor contracten voor onbepaalde tijd kunnen aanvullende details een opzegtermijn, methoden voor het berekenen van betaald verlof, en specifieke clausules zoals non-concurrentie- of vertrouwelijkheidsovereenkomsten omvatten. Contracten voor bepaalde tijd moeten duidelijk de reden voor de bepaalde duur, de begin- en einddata, en details over een eventuele proeftijd vermelden.

Verplichtingen van de partijen na ondertekening

Na ondertekening legt het contract verplichtingen op aan beide partijen:

Verplichtingen van de werkgever

  • Het werk leveren zoals overeengekomen in het contract.
  • Voldoen aan de gedefinieerde arbeidsomstandigheden (uren, werkomgeving).
  • Het salaris op tijd betalen.
  • De rechten van de werknemer respecteren, inclusief verlof en veiligheidsvoorzieningen.

Verplichtingen van de werknemer

  • De gedefinieerde taken zorgvuldig uitvoeren.
  • Zich houden aan de geplande werkuren en stiptheid handhaven.
  • Voldoen aan de contractuele clausules, inclusief die met betrekking tot vertrouwelijkheid of non-concurrentieovereenkomsten.

Wijzigingen in het contract

Een arbeidsovereenkomst kan alleen worden gewijzigd met instemming van beide partijen. Elke wijziging (zoals aanpassingen van werkuren, locatie van de werkplek, of salaris) moet worden geformaliseerd in een amendement, naar behoren ondertekend door zowel de werkgever als de werknemer. In geval van beëindiging—of het nu gaat om ontslag, ontslagname, of het einde van een contract voor bepaalde tijd—moeten specifieke juridische procedures worden gevolgd om naleving te garanderen.

Conclusie

Samenvattend, een arbeidsovereenkomst is een vitaal document dat de relatie tussen een werknemer en een werkgever structureert. Het beschermt de rechten van beide partijen en zorgt ervoor dat de verwachtingen gedurende de samenwerking duidelijk en gerespecteerd blijven.